Za nami piąta już edycja konferencji Spotlight Hotel Investment Poland & CEE – najważniejszego wydarzenia branży inwestycji hotelowych w Europie Środkowo – Wschodniej, miejsca szerokiej wymiany doświadczeń i nawiązywania współpracy. W tym roku uczestnicy konferencji zmierzyli się z pytaniami o przyszłość sektora podczas sesji tematycznych: CEE Hotel Market Future, Construction & Development, Financing, City, Investment, Newcomers, Resorts, Revitalisation, Trends in Hospitality, Design & Experience.
Przyszłość branży hotelowej w regionie CEE
Według Jakuba Klimczaka z STR w 2018 roku Europa zanotowała wzrost rzędu 4,5% RevPAR. Podobnie jak w zeszłym roku, tak i w tym roku duży wzrost obłożenia widzimy zwłaszcza w Europie Wschodniej i Południowej, w takich miastach jak Sofia, Budapeszt, Ljubljana, Bratysława i Bukareszt. – Polska w porównaniu z innymi krajami Europy Środkowo-Wschodniej jest bardzo zróżnicowanym, a co za tym idzie obiecującym rynkiem ze względu na obecność dużych miast w poszczególnych regionach – mówił podczas swojej prezentacji Simon Kronberger, Associate Director z Christie&Co.
W tej części Europy inwestorzy zwracają głównie uwagę na analizy ekonomiczne a nie ambicjonalne wizje. Patrzą jeszcze uważniej na koszty i zwroty z inwestycji. W którym momencie cyklu ekonomicznego się znajdujemy? Czy czeka nas kryzys? To najważniejsze pytania inauguracyjnej debaty dotyczącej najbliższej przyszłości branży w regionie. Prowadzący panel David Nath z Cushman & Wakefield nie ma wątpliwości – Zbliżamy się do szczytowego momentu jeśli chodzi o wzrost. Podczas dyskusji o strategiach inwestycyjnych swoich firm opowiedzieli przedstawiciele czołowych grup hotelarskich. Jesteśmy bardzo zadowoleni z naszej obecności w Polsce, ale jeśli chodzi o nowe inwestycje skupiamy się na Czechach i Węgrzech.– stwierdził Chief Development Officer, Groupe du Louvre/Jin Jang Europe, Saurabh Chawla. Laurent Bonnefous, Chief Development Officer w B&B Hotels dodał: – Polska była w ostatnich 10 latach polem walki między firmami hotelarskimi. Teraz pora na inne kraje. Wśród nowych pożądanych lokalizacji pojawił się Belgrad. – Jest świetnym miastem o wielkim potencjale nadal niezagospodarowanym przez rynek hotelowy – przekonywał Frank Reul, Head of Development Orbis & AccorHotels Eastern Europe.
Nie tylko poszczególne państwa regionu CEE cieszą się zróżnicowanym zainteresowaniem inwestorów. Sytuacja ta dotyczy także miast w Polsce i Europie Środkowo – Wschodniej. W ośrodkach jak Gdynia, Katowice, Lublin oraz Gliwice rynek hotelowy jest jeszcze nienasycony a popyt wciąż rośnie. – Rozbudowa lokalnego lotniska w Gliwicach (2018-2019), oddana właśnie do użytkowania hala widowiskowo sportowa na 17 000 osób, czy też projektowane centrum przesiadkowe to przykłady przedsięwzięć, które będą wpływać na wzrost popytu na usługi oferowane przez lokalne hotele.- podkreśla Marcin Łazowski, Urząd Miejski w Gliwicach. Inne miasta w regionie CEE, takie jak np. Kijów, borykają się z kolei z zupełnie innym zapotrzebowaniem – Baza hotelowa jest rozwinięta, ale mamy problem z obłożeniem. Chcielibyśmy skutecznie konkurować z Krakowem czy Budapesztem i stać się popularną destynacją weekendową – podkreślał Anton Taranenko, CEO, Departament Turystyki w Kijowie.
Z wieloma wyzwaniami wiążą się także inwestycje w kurortach a najważniejszym z nich jest problem sezonowości. – Myślę, że warto rozważyć połączenie funkcji wypoczynkowych z biznesem, by przyciągnąć gości poza sezonem – radziła Małgorzata Morek, dyrektor ds. rozwoju odpowiedzialna za obszar Polski i Europy Wschodniej w sieci Hilton. Według uczestników dyskusji najbardziej pożądanymi lokalizacjami w Polsce na tego typu inwestycje są miejscowości nadmorskie i Zakopane. Wyjątkiem był Adam Konieczny, Director of Development for Poland and Eastern Europe, Louvre Hotels Group – Poza morzem interesują nas Karkonosze, które są znacznie bardziej dostępne samochodem niż Zakopane.- podkreślał.
Przyszłość inwestycji hotelowych
Czy projekty mixed – use to przyszłość nieruchomości komercyjnych? Temu zagadnieniu poświęcona była sesja Construction & Development, moderowana przez Katarzynę Tencze z firmy Walter Herz. Taki scenariusz prognozuje Rafał Gierczak, General Director w LIM Joint Venture – Zaletą tego typu budynków jest to, że nie pustoszeją o 17 czy 18 wraz z zakończeniem pracy w biurach. Budynek żyje również po godzinach, a jego funkcje wzajemnie się uzupełniają. – podkreślał. Podobnego zdania jest Eric Agnello, Dyrektor Generalny, RD bud: Projekty mixed-use to dużo więcej niż moda, to przyszłość rynku nieruchomości. Opierając się na doświadczeniu naszej firmy-matki – Rabot Dutilleul – w zakresie realizacji tego typu inwestycji widzimy wyraźnie, że projekty te nie tylko wspaniale wpisują się w przestrzeń miejską, lecz także, w dobie chronicznego braku czasu, stanowią odpowiedź na rosnącą potrzebę koncentracji wielu funkcji w jednym miejscu, przy jednoczesnym zapewnieniu otwartej i inspirującej przestrzeni. Zaletą projektów mixed- used, wskazywaną przez uczestników dyskusji, jest także fakt, iż pozwalają zdywersyfikować ryzyko, co daje komfort bankom przy udzielaniu finansowania.
Obraz rynku hotelowego w dyskusji dotyczącej finansowania inwestycji malował się wyjątkowo optymistycznie. Przedstawiciele sektora bankowego i prawnicy biorący udział w tej części konferencji wskazywali, że wskaźniki są tak dobre, że trudno wyobrazić sobie lepszą sytuację. – Dzisiaj każdy chce finansować hotele, a kiedyś był z tym problem – zauważyła Agnieszka Kaczyńska z mLeasing. Uczestnicy dyskusji zwracali uwagę, że koszty finansowania znajdują się na historycznie niskim poziomie, chociaż spodziewane jest niewielkie podniesienie stóp procentowych, co może być pewnym ryzykiem obok niedoborów na rynku pracy.
Czy samo inwestowanie w regionie CEE niesie ze sobą ryzyko? Agata Janda, Associate Director, Head of Hotel Advisory,JLL pytała o to uczestników sesji Investment. Bumjoo Maclennan z INVESCO Real Estate chwaliła Polskę – Jest bardziej przejrzysta niż inne kraje regionu. Warszawę i Kraków postrzegamy jako miasta stabilne, niepodatne na cykle koniunkturalne. Wtórował jej Fred Patet, Manager Transactions Hotel & Leisure Division, Principal Real Estate Europe – Niemcy, Francja, kraje Beneluksu to rynki przegrzane. Bez obaw wchodzimy do miast takich jak Kraków czy Warszawa. Na pewne ryzyko wskazywał jednak Dr Alexander Klafsky, Managing Partner z FLE – Rynek niemiecki jest wciąż bardziej przejrzysty niż polski, ale większe ryzyko to w razie powodzenia większy zysk.
Uczestnicy sesji Newcomers, przedstawiciele Barcelo Hotels & Resorts, Zoku, Meininger Hotels, Dream Hotel Group, Fraser Hospitality są zainteresowani poszerzeniem swojej działalności na rynku polskim oraz rynku CEE. – Koncentrujemy się przede wszystkim na stolicach. W Polsce swoją obecność również chcielibyśmy rozpocząć od stolicy – mówił Eduard de Gispert, Director EMEA Expansion z Barcelo Hotels & Resorts. Siec Meininger Hotels zainteresowana jest przede wszystkim Belgradem, Bukaresztem, Warszawą i Krakowem.
Trendy
Jakich trendów na rynku hospitalty możemy spodziewać się w perspektywie najbliższych 5 lat? Maximilian E. Paul, Consultant Advisory & Valuation Services, Christie & Co podkreślał, że bardzo istotnym trendem będzie zrównoważony rozwój oraz szeroko rozumiana technologia m.in. sztuczna inteligencja, Internet rzeczy oraz planowanie cyfrowe. Sieci hotelowe już teraz dostrzegają potrzebę szerokiego wykorzystania nowych technologii. Podczas swojej prezentacji Saija Kekkonen, Managing Director, Finland, Baltics, Poland & Russia pokazała uczestnikom w jaki sposób sieć Best Western, wyróżniona w rankingu Fast Company jako jedna z najbardziej innowacyjnych firm w kategorii AR/VR, wykorzystuje technologię VR.
Silnym trendem na rynku stają się także nowe koncepty hotelowe, takie jak Zoku, oferujące przestrzeń do mieszkania, pracy i wspólnego spędzania czasu ludziom z różnych kultur oraz Good Hotel, stawiający na odpowiedzialność społeczną jako podstawę modelu biznesowego.
Wyjątkowym trendem na rynku hotelowym, który może okazać się przyszłością budowania marek hoteli jest rewitalizacja. – My jako Orange Polska już od dłuższego czasu widzimy zainteresowanie obiektami historycznymi czy poprzemysłowymi. Dla nas jest to szansa do wykorzystania. W ofercie mamy bardzo wiele nieruchomości do zrewitalizowania. Inwestor, który zdecyduje się na hotel w takim miejscu dostanie wymierne korzyści. Obiekty takie wyróżniają się na tle innych i są dobrze skomunikowane – mówił Mariusz Bak, Dyrektor Obrotu Nieruchomościami, Orange Polska. Sesja „ Rewitalizacja” współorganizowana przez inicjatywę Drugie Życie Budynków, potwierdziła, że hotele coraz częściej chcą wykorzystać istniejące już budynki na swoją działalność, wiąże się to jednak z wieloma wyzwaniami.
5. edycja Spotlight Hotel Investment Poland & CEE potwierdziła, że Polska i Europa Środkowo – Wschodnia wciąż cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem inwestorów i sieci hotelowych. Zróżnicowanie poszczególnych rynków w regionie, różnorodna specyfika miast CEE, szeroka dostępność finansowania a także nowe koncepty hotelowe i coraz szersze wykorzystanie nowych technologii, sprawiają, że krajobraz inwestycji hotelowych dynamicznie się zmienia.
